Młodzi ludzie często zadają sobie pytanie ,,co mam robić w życiu?’’ Swoje wybory zawodowe często uzależniają od zdania matury. Wypowiedzi w stylu ,,najpierw muszę zdać maturę a potem się zobaczy’’ nie należą do rzadkości. Zapominają jednak, że jest to postępowanie, które oddaje życie w ręce przypadku. Oczywiście można przecież uczyć się w jakiejkolwiek szkole, można wybrać studia, na które poszedł kolega lub tam gdzie akurat było wolne miejsce. Jest tylko pytanie ,,czy warto inwestować czas, pieniądze i emocje w coś co nas nie interesuje lub coś co nie ma perspektyw’’.
Dlatego zanim podejmiesz decyzję o swoim wyborze zawodowym poświęć trochę czasu dla siebie. Odpowiedź sobie na pytania i weź pod uwagę czynniki, które wpływają na podjęcie optymalnych decyzji zawodowych.
Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że jedynym pewnikiem w życiu jest zmiana i dlatego w dzisiejszych czasach trzeba będzie 5-7 razy się przekwalifikować aby utrzymać się na rynku pracy. Dlatego odpowiedz sobie na pytanie gdzie chcesz być za 5, 10 lat. Jak chcesz żyć, jakie mieć dochody, jaki status społeczny. Pamiętaj, że bardzo ważne obok wyboru zawodu jest rozwijanie tzw.: umiejętności kluczowych. Są to umiejętności, które coraz częściej oczekują pracodawcy od swoich potencjalnych pracowników. Do owych umiejętności zaliczamy: posługiwanie się nowoczesną technologią informacyjną, porozumiewanie się w językach obcych (angielski jest podstawą, a dodatkowych atutem jest język japoński, chiński, czeski itp.), komunikacja interpersonalna, umiejętności negocjacyjne i rozwiązywania konfliktów, organizowanie czasu pracy sobie i innym, samodzielność w podejmowaniu decyzji, a także odpowiedzialność.
Idealnie jest kiedy wybór zawodu jest zgodny z naszymi zainteresowaniami. Dlatego eksperymentuj, doświadczaj, bo tylko dzięki temu będziesz mógł powiedzieć co lubisz, co umiesz co sprawia Ci satysfakcję. Tu odpowiedz sobie na pytanie na jakie czynności poświęcasz najwięcej czasu, z których przedmiotów masz najlepsze stopnie, którą dziedzinę wiedzy zgłębiasz najchętniej.
Wybór zawodu powinien być zgodny także z naszym charakterem i temperamentem. Zastanów się więc, ,,jaki jesteś?’’ Czy lubisz ludzi, działanie, wykonywanie wielu czynności jednocześnie, jak szybko nawiązujesz kontakty, czy jesteś odporny na stres. Czy wykonujesz pracę skrupulatnie, dokładnie, może wolisz pracować z dokumentami wykonywać pomiary, lubisz matematykę, wolisz wydawać polecenia czy być ich wykonawcą? Uwzględnij także co jest dla Ciebie ważne w życiu. Marzeniem jest oczywiście równowaga pomiędzy pracą a życiem osobistym. Jednak nie wszyscy mogą ją osiągnąć. Kiedy ważna jest dla Ciebie rodzina nie wybieraj zawodów, które wymagają częstych wyjazdów, nienormowanego czasu pracy. Jeżeli zaś chcesz osiągną wysokie dochody to raczej zapomnij o pracy w systemie 7-15.
Nie bez znaczenia jest także towarzystwo w jakim przebywasz. Czy Twoi koledzy mają wysokie aspiracje, czy też żyją z dnia na dzień. To gdzie mieszkasz też może wpływać na Twoje decyzje zawodowe. Osoby z małych miejscowości patrzą na przyszłość zawodową często przez pryzmat zawodów na lokalnym rynku pracy. W ten sposób zawężają swoje wybory, bojąc się realizować marzenia. Dlatego pamiętaj. Młodość najczęściej to brak zobowiązań, a to umożliwia wyjazd do dużego miasta, w którym można zdobywać potrzebne wykształcenie, później doświadczenie i rozwijać się zawodowo.
Wybierając zawód należy uwzględnić także swój stan zdrowia. Pewne zawody bowiem wymagają idealnej kondycji fizyczno-psychicznej np. pilot samolotów.
Przy wyborze zawodu obok analizy osobowości należy pamiętać o czynnikach zewnętrznych. ,,Obserwuj otoczenie’’ czyli patrz na co może być zapotrzebowanie w najbliższych latach. Dobrym źródłem jest obserwacja społeczno-gospodarcza. Z uwagi na szybki rozwój informatyki, techniki wszelkie zawody z tej dziedziny będą się rozwijały. Jeżeli więc masz ku temu zdolności i zainteresowania na pewno na brak pracy nie będziesz narzekać. Niski przyrost naturalny i starzenie się społeczeństwa generuje zapotrzebowanie na usługi medyczne i około medyczne. Z drugiej strony dążenie ludzi do zachowania młodości , zmiana świadomości przyczyniają się do zapotrzebowania na zawody i umiejętności z dziedziny wellness i medycyny estetycznej.
Jeżeli Twojej rodziny nie stać na opłacenie dalszej nauki, a Ty masz chęci i zdolności możesz skorzystać ze stypendiów socjalnych, wsparcia dl;a zdolnej młodzieży lub stypendiów studenckich. W ostateczności możesz wybrać system zaoczny czyli połączyć pracę zawodową z nauką.
Jak widzisz młody człowieku możliwości jest dużo trzeba tylko poświęcić czas na analizę i dopasować je do swoich możliwości i oczekiwań.
Najczęściej jednak popełnianym przez młodzież błędem przy wyborze zawodu jest kierowanie się modą, dołączanie do grupy kolegów, realizowanie niespełnionych marzeń rodziców lub po prostu odkładanie tej decyzji na ostatnią chwilę. Często także zaczynanie od końca czyli wybór przedmiotów na maturze a później szukanie uczelni, która przyjmie i brak pytania ,,do czego będę miał kwalifikacje po ukończeniu danego kierunku’’.
Każdy z nas jednak jest odpowiedzialny za swoje życie i swoje wybory. Dlatego bądź kapitanem statku i sam wybieraj kierunek celu.
Ewa Ksepka
Doradca zawodowy
CKU,PiDN w Giżycku
