BŁĄD DZIEWIĄTY
IGNOROWANIE POTRZEB I TRUDNOŚCI DZIECKA
Wszystkie dzieci są wyjątkowe. Każde dziecko ma swoje zalety, wady, zainteresowania, umiejętności i słabości. Połączenie doświadczeń życiowych i naturalnych predyspozycji sprawia, że dzieci różnią się między sobą poziomem aktywności, nieśmiałości, asertywności, tolerancji na frustracje i wieloma innymi cechami osobowości. Gdy dziecko dorasta, rodzice uświadamiają sobie wyjątkowość jego cech osobowości. Niektóre z tych cech są całkowicie pozytywne i powinno się je wspierać. Inne skłonności mogą stwarzać problemy i powinny zostać wyeliminowane. Sztuką jest rozpoznać, które cechy wzmacniać, a których się pozbyć.
Czasami zachowanie dzieci wskazuje na ukryty poważny problem. Rodzicom często trudno jest odróżnić mniejszy problem lub jakąś fazę przejściową od problemu, który może wymagać intensywnej opieki czy pomocy specjalistycznej. Rodzic powinien zaniepokoić się zachowaniem sprawiającym problemy, jeśli trwa ono przez długi czas lub jest niezwykle gwałtowne i wyraźne. Na poważny problem mogą wskazywać trudności dziecka w codziennym funkcjonowaniu, spowodowane danym zachowaniem.
Do takich dziecięcych problemów wymagających pomocy specjalistycznej należą:
1. Nadpobudliwość psychoruchowa i zburzenia koncentracji uwagi.
Zespół ten często jest nazywany zespołem ADHD, jest to dziedziczone genetycznie zaburzenie neurologiczne. Dzieci te ujawniają takie objawy jak brak koncentracji, nadpobudliwość i/lub impulsywność, które manifestują się z różnym natężeniem. Dzieci mają problemy z selekcją bodźców słuchowych i wzrokowych, co powoduje, że trudno im się skoncentrować, szczególnie w klasie. Dzieci z zaburzeniami koncentracji często są niezorganizowane i nie kończą swoich szkolnych zadań. Mogą być impulsywne i częściej ulegać wypadkom. Ich praca szkolna bywa niestaranna i niedokładna. Trudno jest im czekać na swoją kolej i lubią „rządzić”. Zabawy grupowe kończą się u nich niekiedy wybuchami złości, biciem i dokuczaniem innym dzieciom.
Pozostawione bez pomocy, dzieci z zespołem ADHD mogą stać się sfrustrowane i stracić zainteresowanie szkołą. Częściej opuszczają zajęcia szkolne, ulegają nałogom lub popadają w konflikt z prawem, ponieważ nie potrafią zyskać „pozytywnej” uwagi otoczenia. W kontaktach z tymi dziećmi ważną rolę odgrywają motywowanie, porządkowanie i wzmacnianie. Dzieci te należy nagradzać za kontynuowanie zadania i odpowiednie zachowanie. Skuteczne postępowanie z dziećmi z zespołem ADHD wymaga współpracy rodziców, nauczycieli i odpowiednich specjalistów.
2. Trudności w nauce.
Niektóre dzieci cierpią na zaburzenia procesu uczenia się. Zaburzenia te dotyczą zdolności człowieka do prawidłowego interpretowania informacji z otoczenia lub łączenia informacji z różnych części mózgu. Nie ma to nic wspólnego z inteligencją dziecka. Dziecko może być bardzo bystre, ale cierpieć z powodu zaburzonego procesu uczenia się. Zaburzenia te utrzymują się przez całe życie, diagnozowane są przez specjalistów jako tzw. dysleksja (trudności z czytaniem), dysgrafia (trudności z pisaniem), dysortografia (trudności z opanowanie ortografii) i dyskalkulia (trudności z liczeniem). Zaburzenia te mogą być dla dziecka bardzo frustrujące, ponieważ ciągle ma ono trudności w szkole i co za tym idzie nie może skupić na sobie „pozytywnej” uwagi nauczycieli i rodziców. Dzieci z zaburzeniami procesu uczenia się wymagają specjalistycznej pomocy, potrzebują także miłości, uwagi, a przede wszystkim pozytywnej informacji zwrotnej. Ważne jest, by zrozumieć, że zaburzenia te komplikują nie tylko rozwój edukacyjny ale także wiele innych aspektów życia. Najważniejsze w procesie wychowywania jest skupienie się na indywidualnych talentach i szczególnych możliwościach dziecka, by zbudować u niego silne i wysokie poczucie własnej wartości.
3. Depresja dziecięca.
Dzieci także mogą doświadczać depresji, chociaż nie zawsze można to rozpoznać, ponieważ o wiele trudniej opisać im to, co czują. Dlatego częściej przejawem ich depresji jest konkretne zachowanie. Obserwujemy wtedy oznaki częstego zamykania się w sobie, zmiany dotyczące apetytu lub snu, kontaktów społecznych, a także większą drażliwość, ospałość lub gorsze wyniki w nauce. Kluczem do rozpoznania depresji dziecięcej jest szukanie istotnych zmian w normalnym zachowaniu, utrzymujących się przez parę tygodni. Rodzice, którzy zauważyli w zachowaniu swojego dziecka opisane wyżej zmiany i martwią się, że może ono mieć depresję powinni skontaktować się z wykwalifikowanym specjalistą od zaburzeń psychicznych, który pomoże im ocenić zachowanie dziecka i udzieli skutecznej pomocy.
4. Strach i stany lękowe u dzieci.
Każdy z nas odczuwa lęk i strach. Strach jest zdrową reakcją adaptacyjną, dzięki której możemy uniknąć niebezpiecznych sytuacji. Strach staje się problemem wtedy, kiedy pojawia się w odpowiedzi na wyobrażenia lub gdy przeszkadza w normalnym, codziennym funkcjonowaniu. Wśród dzieci powszechne są różne rodzaje strachu, właściwe kolejnym etapom rozwoju. Większość dzieci z nich wyrasta. U niektórych utrzymujący się strach może prowadzić do powstania tzw. nerwicy lękowej albo np. fobii. U dzieci często spotyka się fobię szkolną. Stany lękowe u dzieci wymagają pomocy specjalisty i odpowiednim procesie leczniczym.
Warto zapamiętać :
Wiele dzieci przejawia zachowania i nastroje, które mogą się wydawać dziwne, ale w rzeczywistości są normalne i mijają.
U niektórych dzieci występują objawy zaburzeń, wymagających interwencji specjalistów z dziedziny zdrowia psychicznego, lekarzy i/lub nauczycieli.
Rodzic powinien zaniepokoić się zachowaniem sprawiającym problemy, jeśli utrzymuje się ono przez dłuższy czas, jest bardzo nasilone lub przeszkadza dziecku w codziennym funkcjonowaniu.
Niektóre zaburzenia, które wymagają pomocy specjalisty to:
- zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD)
- zaburzenia procesu uczenia się
- depresja dziecięca
- nerwica lękowa
- fobie.
Jeśli dziecko ma szczególne potrzeby, rodzice powinni być jego zdecydowanymi obrońcami.
