Maciej Rataj- człowiek, polityk i mąż stanu.
Od 29 września 1990 roku Maciej Rataj jest Patronem naszej szkoły. To już 29 lata. W każdym roku dzień 19-tego lutego - dzień urodzin Macieja Rataja, a w tym roku obchodzimy 135 rocznicę urodzin jest świętem szkoły obchodzonym szczególnie uroczyście.
Jaki był Maciej Rataj?
Odpowiedź na to pytanie znajdziemy we wspomnieniach, zaprzyjaźnionego z Ratajem pisarza, Jana Wiktora.
„Na ul. Hożą szedłem do Macieja Rataja ze ściśle określonym zamiarem: namówić, aby opuścił Warszawę i pomóc w przerzuceniu przez granicę.
Pamiętam tę rozmowę. Pan Marszałek powiedział.
Pan doradza abym wyjechał?
Przyjaciele, sympatycy namawiają mnie, abym kraj opuścił, bo to, bo tamto…
Przytaczają rozumne powody.
Wszystkim jednak odpowiadam:
Wszędzie gdzie nas postawił obowiązek, tam należy trwać, każda piędź ziemi jest redutą, której musimy bronić, której nie wolno poddać czy opuścić. Choćby to było pod ścianą śmierci…”
Wierny tym zasadom pozostał do końca na posterunku.
Walczył ze złem i niesprawiedliwością, bronił prawa i demokracji, łagodził waśnie i pomagał osiągnąć kompromis, starał się być obiektywnym i taktownym.
Urodził się 19-tegi lutego 1884 roku we wsi Chłopy w powiecie Rudki 35 kilometrów od Lwowa.
Ojciec Rataja-Wojciech, był człowiekiem zaradnym i jak na ówczesne czasy światłym.Posiadał sztukę czytania i pisania, kupował książki, prenumerował gazetę. I co ważne rozumiał wartość wykształcenia, czemu dał dowód godząc się na posyłanie syna –Macieja do gimnazjum, a potem nie sprzeciwiał się jego studiom uniwersyteckim.
Maciej Rataj mimo błyskotliwej kariery i osiągniętych wysokich godności państwowych większego majątku nie dorobił się. Aż do 1919 roku utrzymywał się z pensji nauczycielskiej. Sytuacja uległa poprawie po zdobyciu przez Macieja Rataja w 1919 roku mandatu poselskiego, a zwłaszcza w latach przewodzenia Sejmowi(1922-1928).Dochody marszałkowskie pozwoliły zaoszczędzić nieco grosza, co wystarczyło na zakup w 1925 roku 15 mórg ziemi wraz z domem i zabudowaniami gospodarczymi koło Starej Miłosnej koło Warszawy. Tam mieszkał , tam spędzał wolny czas, przyjmował polityków i innych gości. Zakupił również kilkupokojowe mieszkanie w Warszawie, w kamienicy przy ul. Hożej 14, dokąd rodzina przeprowadziła się po zakończeniu marszałkowania.
Później bywało różnie .Rodzina utrzymywała się bądź z diet poselskich, bądź z pensji redaktora naczelnego „Zielonego Sztandaru”.
W ciągu 3-4 lat Maciej Rataj zrobił fantastyczną karierę – od skromnego nauczyciela prowincjonalnego gimnazjum po ministra i marszałka parlamentu, a dwukrotnie na krótko i głowę państwa.
Ze wszystkich tych ról wywiązywał się znakomicie, do dziś uchodzi za najlepszego marszałka Sejmu. W życiu każdego człowieka ogromną rolę pełni przypadek, zbieg sprzyjających okoliczności, umiejętność wykorzystania własnych możliwości. Podobnie było z Ratajem.
Szczególny splot okoliczności spowodował, że pod koniec września 1918 roku objął posadę w zamojskim gimnazjum, przypadek zdarzył, że dał się tam poznać jako radykalny ludowiec. Dzięki temu, ten mało znany przybysz Galicji już w połowie grudnia został kandydatem na posła z listy PSL „Wyzwolenie”.
Wśród parlamentarzystów tego okresu, zwłaszcza ludowców, Maciej Rataj miał nieprzeciętne walory osobiste- solidne wykształcenie uniwersyteckie, kulturę osobistą, dobre maniery nabyte na dworze Czartoryskich, umiejętności pedagogiczne, wreszcie był przystojny i elegancki. Do tego skromny, rzetelny i pracowity. W tym towarzystwie był człowiekiem wybitnym, co zostało szybko dostrzeżone zarówno w jego partyjnym klubie jaki i na szerszym forum.
Temu też zawdzięcza – mimo braku wcześniejszych doświadczeń błyskotliwe awanse : wiceprzewodniczący, a później przewodniczący Komisji Konstytucyjnej, członek Rady Obrony Państwa, wreszcie – Marszałek Sejmu.
W latach 30-tych był czołową postacią Stronnictwa Ludowego, szefem „Zielonego Sztandaru”, a w ostatnich miesiącach życia twórcą konspiracyjnych struktur ruchu ludowego, był współbudowniczym Polski Podziemnej. Takim był Maciej Rataj- człowiek, polityk, mąż stanu.
21 czerwca 1940 roku został rozstrzelany w Palmirach.
Opracowała: Julita Okrąglewska
